Digitale Charterbank Nederland
Seal

Digitale Charterbank Nederland

De Digitale Charterbank Nederland (DCN) is een centraal dataportal waarin uiteindelijk de gegevens van alle in de Nederlandse archiefinstellingen bewaarde charters in één zoekactie kunnen worden doorzocht. Het portal is ontwikkeld in een samenwerking tussen het Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis en DE REE archiefsystemen te Groningen, die de digitale toegangen van een groot deel van de Nederlandse archieven beheert. De derde partner in het project, dat werd ondersteund door NWO, was Het Utrechts Archief. Voorts is actieve medewerking verleend door het Regionaal Historisch Centrum Limburg, het Nationaal Archief en veel andere archiefdiensten.

‘Charter’ is de archiefterm voor een afzonderlijk stuk perkament of papier, lees verder

Uw zoekacties: Bestuur van de saksische hertogen over Friesland

1 Bestuur van de saksische hertogen over Friesland ( Tresoar (Frysk Histoarysk en Letterkundich Sintrum) )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
1   Bestuur van de saksische hertogen over Friesland
Inventaris
1. Ter introductie
2. Inleiding
3. Stukken uit het sächsisches hauptstaatsarchiv te dresden
3.1. Originalurkunden (akten in origineel)
N.B. Van deze zeer grote serie zijn slechts 150 akten verfilmd. Daarvan is ruim 80% beschreven. Zie inleiding, p. 24.
1 Verklaring van graaf Edzard en Uko van Oostfriesland dat men van hertog Albrecht van Saksen het privilege heeft ontvangen, waarbij alle inwoners van Oostfriesland zijn vrijgesteld van alle nieuwe tolgelden bij het vervoer van hun goederen in Friesland. Gegeven op 12 oktober 1499. Expeditie op perkament, met afhangend zegel van: (v.l.n.r.) Edzard en Uko Cirksena.
2 Hertog Albrecht van Saksen geeft voor de 16.000 goudgulden onkosten, die graaf Edzard gemaakt heeft in zijn strijd tegen de Groningers, het Oldambt met de burchten Oterdum en Pekelburg en het dorp Bellingwolde in pand. Gegeven te Leeuwarden op 12 oktober 1499. Origineel op perkament, afhangend zegel is verloren gegaan.
3 Akte (reversaal) van graaf Edzard en Hugo van Oostfriesland, waarbij zij verklaren voor de 25.000 gulden, die zij in de strijd tegen de stad Groningen hebben uitgegeven, de beide Oldambten met de Pekelburg, Oterdum en Bellingwolde voor een bedrag van 16.000 gulden, alsmede de Ommelanden met Appingedam en Delfzijl voor een bedrag van 9000 gulden in pand krijgen van hertog Albrecht van Saksen, die het recht van wederkoop behoudt. Gegeven op 12 oktober 1499. Expeditie, perkament met aanhangende zegels Edzard en Hugo Cirksena.
4 Volmacht van hertog Albrecht van Saksen aan zijn raden ("treffenlich rete") Botho, graaf van Stolberg en heer van Wernigerode, zijn overste kanselier Sigmund Pflug, zijn overste kapitein Wilbold von Schaumburg en zijn kapitein Neithard Fuchs, om in zijn plaats "alles das zu hanndelen das wir in eygenner person thum mochten" en de huldiging in ontvangst te nemen, aangezien hij, na zijn benoeming krachtens "merckliche und treffelicke bevell und commissie" van de Rooms-Koning tot gubernator en potestaat, verhinderd is om naar Friesland te komen. Gegeven te Mechelen op 24 september 1498
5 Akte waarbij de afgevaardigden van Oostergo (met uitzondering van Leeuwarden) en Westergo hertog Albrecht van Saksen als gubernator en potestaat aannemen. Gegeven te Sneek op 15 oktober 1498. Perkament, aanhangend zegel verloren gegaan.
6 Verklaring van de stad Leeuwarden, met vermelding van de voorwaarden die door de hertog zijn gesteld, dat zij Albrecht van Saksen als gubernator en potestaat van Friesland heeft aangenomen. Gegeven te Leeuwarden op 20 oktober 1498. Expeditie, perkament, met aanhangend zegel van Leeuwarden.
7 Akte waarbij vertegenwoordigers van Doniawerstal, Oosterzeeïngerland en Utingeradeel als enige afgevaardigden uit Zevenwouden alsnog hertog Albrecht van Saksen als gubernator en potestaat aannemen (en zich bij het verdrag van 15 oktober aansluiten). Gegeven te Sneek op 30 oktober 1498
8 Akte waarbij Frederik van Baden, bisschop van Utrecht, verklaart dat door zijn bemiddeling te Vollenhove een bestand is gesloten durende tot 7 februari tussen Albrecht van Saksen en de stad Groningen. Gegeven te Vollenhove op 4 november 1498. Expeditie op perkament, met afhangend zegel van Frederik van Baden.
9 Verklaring van Oswalds Damknecht, opgemaakt in bijzijn van Günther von Bünau hofmaarschalk, dat de 300 Rijnse gulden en 3 ort die hij in verschillende muntsoorten van Heinrich Tolhart, burger te Aken ("Ach") heeft gekregen op de messe te Frankfurt, vanwege de hertog van Saksen betaald zijn. Gegeven op 27 februari 1499. Expeditie op papier, met zegel van Oswalt Damknecht?
10 Akte waarin aartshertog Filips van Oostenrijk verklaart, hertog Albrecht van Saksen te zullen steunen om de Friese gebieden te onderwerpen. Gegeven te Brussel op 17 maart 1499. Expeditie, met afhangend (gebroken zegel) van Filips van Bourgondië.
11 Verklaring van Maximiliaan, waarbij hij hertog Albrecht van Saksen en Paltsgraaf George machtigt om met Karel van Gelre te onderhandelen over de overdracht van het vorstendom Gelre en het graafschap Zutphen door hertog Karel in ruil voor "ein possess und pension". Dit opdat zijn zoon Filips niet zonder hun raad en advies een overeenkomst sluit. Gegeven te Goch op 25 maart 1499. Expeditie, perkament, met aanhangend grootzegel van Maximiliaan.
12 Volmacht ("bestallings brieff") van Rooms-Koning Maximiliaan aan Albrecht van Saksen en hofmeester George Paltsgraaf en hertog in Beieren, om voor de oorlog tegen Karel van Gelre 400 "geraysige pherdt und dann ain antzall fueszknecht" aan te nemen voor een bedrag van 36000 gulden. Men mag alle sloten, steden en dorpen zolang behouden totdat al het geld aan hen betaald is. Gegeven te Goch, 25 maart 1499. Expeditie op perkament, met afhangend zegel van Maximiliaan en een expeditie (vidimus).
13 Akte waarbij Rooms-Koning Maximiliaan I aan hertog Albrecht van Saksen een wapen geeft (tweekoppige adelaar in een gouden vlak, met het Friese wapen bij zijn staart), dat hij alleen gebruiken mag als erfelijk gubernator en potestaat van Friesland, totdat de rechten weer worden teruggekocht. Gegeven te Aschaffenburg op 19 augustus 1499. Expeditie op perkament met zegel van Maximiliaan aan een gekleurd koord.
14 Akte waarbij hertog Filips van Bourgondië aan hertog Albrecht van Saksen een jaarlijks pensioen toezegt van 5000 Andreas gulden, waarvan 2000 gulden uit de tol van Geervliet komt en 3000 gulden uit de tol bij Gorinchem. Gegeven te Brussel op 17 maart 1499. Expeditie op perkament, met afhangend zegel van Filips van Bourgondië (gebroken).
15 Kwitantie van hertog Albrecht van Saksen aan Rooms-Koning Maximiliaan vanwege de ontvangst van 6296 Rijnse gulden en 24 kreutzer jaarlijkse rente. Gegeven op 1 april 1499. Origineel op perkament, met afhangend zegel van Albrecht van Saksen.
16 Verklaring van Filips van Bourgondië dat hij, overeenkomstig het verdrag dat onlangs tussen hem en de hertog van Saksen is gesloten, alle brieven betreffende Friesland (welke worden genoemd) via kanselier Sigmund Pflug aan hertog Albrecht zal doen laten toekomen. Gegeven te Brussel op 8 april 1499. Expeditie op perkament met afhangend (gebroken) zegel van Filips van Bourgondië.
17 Akte waarbij graaf Edzard en Uke van Oostfriesland hertog Albrecht van Saksen als "ewiger gubernator in Frieslanndt" aannemen. Gegeven te Leeuwarden op 5 oktober 1499. Expeditie, perkament met aanhangende zegels van (v.l.n.r) Edzard en Uke Cirksena.
18 Verklaring van Jakob van Bronkhorst, heer van Batenburg, dat hij met hertog Hendrik van Saksen is overeengekomen dat het slot en de stad Batenburg - dat hertog Albrecht van Saksen in de oorlog tegen Gelre had ingenomen - aan hem wordt teruggegeven onder voorwaarde dat aartshertog Filips hiertegen geen bezwaar heeft en met de belofte dat hij het kasteel onmiddellijk zal teruggeven indien de hertogen van Saksen dit eisen. Gegeven te Grave ("Grabe") op 11 november 1500. Expeditie op papier, met opgedrukt zegel van Jakob van Bronkhorst.
19 Vrijgeleide van Filips van Bourgondië voor hertog George van Saksen en zijn dienaren in de Nederlanden gedurende zes maanden. Gegeven te Leuven op 3 februari 1503. Origineel op perkament, met zegel van Filips van Bourgondië.
20 Hertog George van Saksen verklaart dat Haring Donia, pastoor te Bolsward, jaarlijks 10 Rijnse gulden uit de kamer te Leeuwarden zal ontvangen, aangezien hij de vicarie te Oostereinde moet opgeven omdat het bezit van meerdere kerkelijke leengoederen "widder gemeine ubung unnd gewonheit dieser unnser lannde ist". Gegeven te Leeuwarden op 10 juli 1504. Expeditie, papier, met opgedrukt kleinzegel van hertog George van Saksen.
21 Verdrag tussen de afgevaardigden van de hertog George van Saksen, de graaf van Stolberg-Wernigerode - stadhouder in Westfriesland - en overste maarschalk Heinrich von Slenitz aan de ene zijde en graaf Edzard van Oostfriesland aan de andere zijde, over de voorwaarden waarop de laatstgenoemde het ambt van stadhouder over de gebieden tussen de Eems en de Lauwers zal uitoefenen. Gegeven te Haren op 12 augustus 1506. Expeditie op papier, met opgedrukt zegel van Edzard Cirksena en de graaf van Stolberg en Von Slenitz.
22 Kwitantie van Albertus, abt van het klooster Aduard, voor Frans Minnema ten bedrage van 100 Rijnse gulden. Gegeven op 13 augustus 1507. Expeditie op papier, met opgedrukt zegel van abt Albertus.
23 Obligatie van Heinrich von Stolberg-Wernigerode, stadhouder in Westfriesland, voor Hessel Martena ten bedrage van 475 Rijnse goudgulden, na al zijn rekeningen van inkomsten en uitgaven gezien en gehoord te hebben. Gegeven op 7 februari 1507. Expeditie, met opgedrukt zegel van Heinrich von Stolberg- Wernigerode (los).
24 Kwitantie van hertog George van Saksen aan Rooms-Koning Maximiliaan voor de ontvangst van 1250 Rijnse gulden. Gegeven te Dresden op 1 mei 1508
25 Quitantie van abt Robertus en priorin Runsedis te Selwerd, voor George van Saksen, wegens de ontvangst van 200 gulden van Frans Minnema uit de "camere", in afkorting van de 1000 gulden schade die men had geleden in de Groninger oorlog. Gegeven op 25 juli 1508. Expeditie, met opgedrukt zegel van Robertus, abt te Selwerd.
26 Kwitantie van Jacob van Keulen voor Johan Rataller, ten bedrage van van 40 Rijnse gulden, voor twee jaar achterstallig traktement. Gegeven op 2 september 1508. Expeditie, met opgedrukt zegel van Jacob van Keulen.
27 Kwitantie van ridder Gothard Kettler voor de stadhouder in Friesland (namens George van Saksen) voor de ontvangst van 200 Rijnse gulden traktement uit de "Freysschen kameren", jaarlijks te betalen op St. Margarethe. Gegeven op 31 oktober 1508. Expeditie, op perkament met aanhangend zegel van Gothart Kettler.
28 Kwitantie van Adolf van Rechteren voor de regenten in Westfriesland voor de ontvangst van zijn 200 gulden traktement. Gegeven op 26 maart 1509. Expeditie, met opgedrukt zegel van Adolf van Rechteren.
29 Kwitantie van abt Robertus en Cunigunda, priorin van Selwerd, ten bedrage van 1000 gulden. Gegeven op 31 juli 1509
30 Kwitantie van Albertus, abt te Aduard, ten bedrage van 200 gulden voor Johan Rataller. Gegeven op 10 augustus 1509. Expeditie, met opgedrukt zegel van de abt van Selwerd.
31 Kwitantie van Klaas von Lebenstein ten bedrage van 100 goudgulden voor Johan Rataller. Gegeven op 31 augustus 1509. Expeditie
32 Akte waarbij hertog George van Saksen Everwijn, graaf van Bentheim-Steinfurt, aanstelt als stadhouder in Westfriesland voor een jaarlijks traktement van 900 goudgulden (600 boven de 300 gulden die hij al had), alsmede het onderhoud van 10 tot 12 paarden en even zo vele soldaten vrij van kost, trangk, futter unde huwffschlag en 6 trabanten. Gegeven te Leeuwarden mit unnszer hantschrifft unde Frieszlandischem insiegel getzeichent te Leeuwarden op 15 december 1509. Origineel op perkament met afhangend Frieszlandischem grootzegel.
33 Ceduul horende bij het verdrag dat door bemiddeling van bisschop Frederik van Utrecht en vrijheer George von Thurn te Aduard is gesloten tussen Albrecht van Saksen en de stad Groningen, houdende de vredesvoorwaarden ("Articule des vreddens"). Gegeven te Aduard op 21 augustus 1500. Origineel op papier, met opgedrukt zegel van hertog Albrecht. Het zegel van de stad Groningen is verloren gegaan.
34 Akte (reversaal) van vrijheer George von Thurn dat hij, overeenkomstig het verdrag dat te Aduard is gesloten, de Ommelanden als sequester zal besturen. Gegeven te Wesel op 16 oktober 1500. Origineel op perkament, met aahangend (gebroken) grootzegel van George von Thurn.
35 Brief van burgemeester, gerecht en raad van Hindeloopen aan hertog George, waarin men zich beklaagt over de schade die men heeft geleden door de overval op zee. Gegeven te Hindeloopen op 21 oktober 1511. Expeditie, met opgedrukt zegel van de stad Hindeloopen.
36 Openbare verklaring van burgemeesters, schepenen en raad van de stad Hindeloopen inzake de schade die de schippers verleden jaar hebben geleden op de Oostzee. Genoemd worden: Sierp Allertzoon, Folpert Symen zoon, Sioweka Reyner zoon, Lyckla Banta zoon, Evert Reyner en Jella Jarich zoon. Met een opsomming van de verloren goederen en een opgave van de waarde daarvan. Gegeven te Stavoren op 27 oktober 1511. Expeditie, met opgedrukt zegel van Stavoren.
37 Akte (reversaal) van Everwijn van Bentheim inzake de 10.000 gulden die hij voor hertog George van Saksen heeft geleend bij Ludicke Nagel. Gegeven te Dresden op 27 september 1512. Expeditie, met opgedrukt zegel van Everwijn van Bentheim.
38 Verklaring van de hertogen van Brunswijk en Lüneburg te weten Hendrik de Oudere, Hendrik hertog Otten zoon en Erik dat zij hertog George van Saksen zullen steunen in zijn strijd tegen graaf Edzard, waarin de voorwaarden waarop dit zal gebeuren. Overeenkomstig de afspraken gedaan te Quedlinburg zal ieder 5000 Rijnse gulden krijgen. Voorts zal hertog George een gedeelte van de soldaten betalen en de helft van de oorlogswinsten krijgen. Gegeven te Eisleben op 9 januari 1514. Expeditie, papier met opgedrukte zegels van hertog Hendrik de Oudere, Hendrik hertog Otten zoon en Erik van Brunswijk etc.
39 Kwitantie van hertog Erik van Brunswijk en Lüneburg voor hertog George van Saksen, voor de ontvangst van 1000 Rijnse gulden, zoals overeengekomen in het verdrag gesloten te Eisleben. Gegeven te Münden op 13 januari 1514. Expeditie, met opgedrukt zegel van Erik van Brunswijk.
40 Verdrag tussen Hero von Dornum en de hertogen van Saksen en Brunswijk tegen Edzard, graaf te Emden. Gegeven te Oldenburg op 8 februari 1514. Expeditie op papier, met opgedrukt zegel van Hero van Dornum.
41 Overeenkomst tussen ridder Cesar Pflug, Christof von Taubenheim, Andries Pflug en Jacob von Wernau met de hoofdmannen van de soldaten over de omvang de schuld van hertog George van Saksen. De navolgende bedragen worden betaald. Aan Burkhart von Stadion 280 gulden; Ludwig Bernhewser 248 gulden, Moritz Knebel 184 gulden, Christof Langen 450 gulden, Bartel van Zwolle 490 gulden; en Michiel von Nordlingen 472 gulden voor geleend geld ("ir dargeliehen gelt"). Voorts zal ieder 72 gulden soldij ontvangen. Een bedrag van 1600 gulden zal betaald worden en in mindering gebracht van dezelfde schuld waarover met de gezanten gesproken is. Het geld zal over twee maand in Ludwig Martorffs huis te Frankfurt betaald worden. Gegeven te Weissenfels op 5 maart 1515. Origineel met opgedrukt zegel van Cesar en Andries Pflug, Christoff von Taubenheim en Jacob Wernau.
42 Akte, waarbij hertog George van Saksen Seifard von Lüttichau en Simon von Reischach instructie geeft om te onderhandelen over de Luikse schuld. Gegeven te Dresden 22 april 1515. Latijn
43 Dagvaarding inzake de schuld van George van Saksen aan het bisdom Luik. Gegeven op 14 juli 1515
44 Verdrag tot stand gebracht door de verordonneerde raden inzake een schuld van hertog George van Saksen aan het bisdom Luik. Gegeven te Antwerpen op 28 februari 1516
45 "Instrument protestation" van een raad van Keulen aangaande schuldbrieven van hertog George van Saksen te vorderen in het bisdom Luik ten bedrage van 25.000 Rijnse gulden. Gegeven op 25 september 1517
46 Verklaring van Thomas Gramaye en Johan Anrad dat zij van de steden en kwartieren van het bisdom Luik 8064 goudgulden 25 1/2 stuiver hebben ontvangen, toegewezen door hertog George ter aflossing van de schuld die hij bij hen heeft. Gegeven op 4 november 1517. Expeditie
47 Verklaring van Johan Anradt, burger te Antwerpen, dat hij 435 gulden en 3½ stuiver ontvangen heeft vanwege hertog George van Saksen en verklaart 935 gulden en 2½1 stuiver op de a.s. nieuwjaarsmarkt te Leipzig te zullen betalen aan de houder van deze brief. Gegeven op 5 november 1517. Op achterzijde: Kwitantie van Jacobus Losz voor Johan Anradt voor de ontvangst van 470 gulden en 23½ stuiver. Gegeven 5 november 1517. Expeditie op papier, met opgedrukt zegel van Johan Anradt.
48 Akte waarbij hertog Hendrik de Jongere van Brunswijk voor zich en zijn broer Willem, dat de problemen over de vordering ("anfurdrung") die hij vanwege de oorlog in Friesland had bij hertog George van Saksen in onderhandelingen met zijn hofmeester Botho von Stolberg en Wernigerode zijn opgelost. Gegeven 12 mei 1523. Expeditie op papier, met opgedrukt zegel van Hendrik de Jongere van Brunswijk.
49 Verklaring van graaf Edzard dat hij in naam van de hertog van Saksen het ambt van stadhouder in de Ommelanden zal uitoefenen, voor een jaarlijks bedrag van 2000 Rijnse gulden. Voorts heeft hij de jaarlijkse belastingopbrengsten ("tzynnsz") uit deze gebieden, ten bedrage van 1450 Rijnse gulden, gekocht - met het recht van wederkoop voor de hertog of zijn erven - voor een bedrag van 29000 goudgulden. Gegeven te Groningen op 25 juni 1506. Expeditie, perkament, aanhangend zegel van graaf Edzard.
50 Verklaring van graaf Edzard van Oostfriesland betreffende de inname van de stad Groningen. Hij zal de stad Groningen in naam van het Heilig Roomse Rijk bewaren, totdat het Rijkskamergerecht een uitspraak heeft gedaan aan wie de stad toekomt. Gegeven te Groningen op 25 juni 1506. Expeditie, perkament, met aanhangend grootzegel van graaf Edzard.
51 Een achttal brieven van verschillende gerechtshoven in de Nederlanden aan Johan Pappenfelt, procureur van hertog George en Hendrik van Saksen, inzake betalingsgeschillen. Gegeven in de periode 2 april - 5 juni 1505. Expedities op perkament, met gebroken afhangend zegel.
52 Bekendmaking van Maximiliaan dat de rijksban is uitgevaardigd tegen de stad Groningen wegens landsvredebreuk. Met als bijlage een ongedateerd mandaat aan de stad Groningen met het bevel zich tegenover aartskanselier en aartsbisschop Bertold van Mainz te verantwoorden. Gegeven te Aschaffenburg op 6 maart 1500. Expeditie
53 Verklaring van bisschop Frederik van Utrecht en vrijheer George von Thurn dat zij een verdrag hebben gesloten tussen Albrecht van Saksen en de stad Groningen, waarbij bepaald wordt dat de Ommelanden met inbegrip van Appingedam en Oldambt tot een nadere uitspraak van het kamergerecht door George van Thurn als sequester bestuurd zullen worden. Gegeven te Aduard op 21 augustus 1500. Origineel op perkament, met aanhangende grootzegels van: (v.l.n.r.) bischop Frederik van Utrecht, Albrecht van Saksen, George von Thurn en de stad Groningen.
54 Akte waarbij hertog Hendrik van Saksen, tijdens zijn afwezigheid in Friesland, Hugo graaf van Leisnig en heer te Penig, tot stadhouder ("stathalder gubernator und ...") benoemt en Christoffer von Taubenheim, Wilhelm Truchsess von Waldburg en Caspar Ziegler tot zijn gevolmachtigden, zaakgelastigden, procurators en sindici ("volmechten, zaickwalden, procuratoren und sindices") in alle geestelijke en wereldlijke aangelegenheden. Gegeven te Brussel op 31 oktober 1500. Origineel op perkament, met afhangend zegel van Hendrik van Saksen.
55 Akte van het kapittel van het bisdom Luik voor hertog George van Saksen betreffende de afwikkeling van de schuld van de hertog. Gegeven op 19 december 1510. Latijn
56 Akte waarbij keizer Maximiliaan de rijksban ("keyserlicken acht ende overachte") uitspreekt over graaf Edzard van Emden en zijn aanhangers. Gegeven te Innsbruck op 16 januari 1514. Expeditie, perkament met afhangend zegel van Maximiliaan.
57 Akte waarbij Maximiliaan I de schuld van hertog George aan Edzard, graaf te Emden, als vervallen verklaart. Gegeven te Innsbruck op 16 januari 1514. Expeditie, perkament, met afhangend zegel van Maximiliaan.
58 Keizer Maximiliaan stelt Everhard, graaf te Königstein en heer te Epstein, alsmede George van Lichtenstein aan als "Reichs hawbtleuten" aangezien Edzard, graaf van Emden, wegens "mutwillig verachting unnd ungehorsam anndern zu exempel gestrafft" moet worden. Gegeven te Innsbruck op 16 januari 1514. Expeditie op perkament met afhangend zegel van Maximiliaan.
59 Akte waarbij keizer Maximiliaan de Groningers ontslaat van de eed van trouw aan Edzard, graaf te Emden. Gegeven te Wels op 25 februari 1514. Expeditie, met afhangend zegel van Maximiliaan I (gebroken).
60 Verklaring van de hertogen van Brunswijk en Lüneburg - te weten Hendrik de Oudere, Hendrik zalige hertog Otten zoon en Erik - dat zij vanwege de strijd tegen graaf Edzard van hertog George van Saksen 3000 gulden hebben ontvangen. Zij verklaren daarmee te zijn voldaan voor de eerder gemaakte afspraken, volgens welke men 4000 Rijnse gulden zou ontvangen voor de soldaten, alsmede 400 Rijnse gulden voor het geschut. Gegeven te Oldenburg op 7 februari 1514. Expeditie, papier met opgedrukte secrete zegels van Hendrik de Oudere, Hendrik zalige hertog Otten zoon en Erik van Brunswijk.
61 Akte waarbij keizer Maximiliaan de rijksban uitspreekt over de stad Groningen wegens rebellie. Gegeven op 15 april 1514
62 Akte waarbij de prelaten en andere geestelijken uit Westergo, Godschalk Juwingha, Bocka Harinxma, Douwe Zyarda, Heera Hottingha, Jarich Hottingha, Hessel Martena, burgemeesters, schepenen en raad van de steden Sneek, Franeker, Bolsward, Workum en Sloten hertog Albrecht van Saksen als heer aannemen. Gegeven te Sneek op 30 april 1498. Expeditie, op perkament met aanhangend zegel.
63 Akte waarbij Rooms-Koning Maximiliaan verklaart hertog Albrecht van Saksen opnieuw als legeraanvoerder met 200 ruiters ("mit gerussten pharden unnd dieners bestellt") te hebben aangenomen gedurende een jaar voor een bedrag van 25000 Rijnse gulden, dit in verband met de oorlog tegen Gelre. Gegeven te Innsbruck op 25 maart 1498. Expeditie op perkament, met afhangend zegel van Maximiliaan.
64 Akte (kwitantie) van Rooms-Koning Maximiliaan inzake de 50000 Rijnse gulden die hertog Albrecht van Saksen heeft uitgegeven in de Gelderse oorlog, die hij in zijn naam met 200 ruiters heeft gevoerd. Gegeven op 15 maart 1498. Expeditie op perkament met afhangend zegel van Maximiliaan.
65 Akte waarbij ridder Cornelis van Bergen belooft om hertog Albrecht van Saksen, de stadhouder in de Nederlanden, jaarlijks zes varkens te leveren in zijn huis te Mechelen - geheten "thuys van Zassen" - bij de St. Romboutskerk. Gegeven te Diest op 17 januari 1498. Expeditie op perkament, met drie afhangende zegels.
66 Akte van Rooms-Koning Maximilaan en zijn zoon Filips dat men hertog Albrecht van Saksen behulpzaam zal zijn bij het innen om de grote sommen geld die hij in de Nederlanden en in het land van Luik nog heeft uitstaan. Gegeven te Antwerpen op 1 december 1494. Expeditie, met afhangend grootzegel; en afschrift (vidimus van Johannes Piscatoris).
67 Akte waarin Rooms-Koning Maximiliaan en zijn zoon Filips verklaren dat men Albrecht van Saksen, stadhouder-generaal in de Nederlanden, een bedrag schuldig is van 301928 gouden Rijnse gulden, te betalen binnen zes jaar. Tot meerder zekerheid van de hertog worden hem de kastelen en huizen te Woerden, Geervliet, Medemblik, de stad Haarlem en het blokhuis "Saksenburg" in Holland en het slot Jemappes in Waals Brabant als kastelein en ambtman in handen gegeven, met alle bijbehorende opbrengsten ("wedden ende proffyten"). De kosten voor het onderhoud zullen worden vergoed, alsmede de soldij van de soldaten. Te weten: 20 personen te Woerden, 4 te Geervliet, 8 te Medemblik, 10 op de Saksenburg, en 6 te Jemappes. Waarbij ieder sold wordt gerekend op 4 gouden gulden (ter waarde van 23 st.), de kapiteins ontvangen een dubbelsold. De hertog zal de helft van de bezetting te Woerden bekostigen. Het geld voor alle andere soldaten zal door de rentmeester worden opgebracht uit de inkomsten van d e gebieden (welke worden genoemd), en in twee termijnen worden betaald op 24 juni en 1 januari. Gegeven te Antwerpen op 1 december 1494. Expeditie, met afhangend zegel van Filips de Schone; en afschrift (vidimus van Johannis Piscatoris).
68 Akte van Maximiliaan I waarin hij verklaart dat op de rijksdag te Worms mede besloten is dat Albrecht van Saksen de "mergliche summa gelts" - welke hij van de Rooms-Koning moet krijgen - naar eigen "notdorfften, willen und gefallen" met steun van de keurvorsten, vorsten en andere standen van het Heilige Roomse Rijk mag innen, indien het bedrag niet op tijd wordt betaald. Gegeven te Worms op 6 september 1495. Afschrift (transsumpt) met aanhangend zegel van Johannes, bisschop te Meissen.
69 Akte van Rooms-Koning Maximiliaan waarin deze belooft de 11000 slechte gulden op 2 februari terug te zullen betalen, die hertog Albrecht van Saksen enige jaren geleden middels Niclaas Spinler aan hem en zijn zoon Filips had geleend. Gegeven te Worms op 21 juli 1495. Expeditie, met afhangend zegel van Maximiliaan.
70 Akte van aartshertog Filips van Oostenrijk, waarin hij beveelt dat de staten van Holland en Friesland het achterstallige geld wordt betaald, van de 5000 Andries gulden die men hertog Albrecht van Saksen jaarlijks in twee termijnen op midvasten en nativitatis Marie aan hertog Albrecht van Saksen gedurende zijn leven zal geven, overeenkomstig een akte van 4 september 1490. Gegeven te Brussel op 26 december 1495. Expeditie
71 Verklaring van Thomas Beukelaar, raad van de aartshertog van Oostenrijk [Filips de Schone] en ontvanger generaal in Holland, Zeeland en Friesland, dat hij in opdracht van de Grote Raad naar aanleiding van een verzoek van zijn heer hertog Albrecht van Saksen 10000 Rijnse gulden (ter waarde van 40 Vlaamse groten) zal betalen voor 15 maart. Gegeven te Brussel op 24 februari 1496. Expeditie
72 Akte (reversaal) van Jan van Onthuisden ("Unthuesden") waarin hij verklaart de tol van Geervliet ("den thollen van Geervliet mitte wacht vanden geleede ende anders horen toebehoren") getrouw te beheren en de opbrengsten aan de hertog van Saksen en zijn erfgenamen af te dragen. Gegeven op 24 februari 1496. Expeditie, met aanhangend zegel van Thomas Beukelaar.
73 Brief van Rooms-Koning Maximilaan I aan aartsbisschop Berthold von Mainz, waarin hij hem meedeelt dat hij zijn stadhouder en raden te Innsbruck heeft opgedragen om na te gaan hoe hoog de "nachschuld" (rente) bedraagt boven de 50000 gulden die zijn zoon Filips moet betalen [door hertog Albrecht werd in totaal een bedrag van 83926 goudgulden en 21 stuiver gevraagd]. De aartskanselier moet op hun aanwijzingen een schuldverklaring uitschrijven van de "kauffgelt oder zinszs" (rente) over de 101928 Rijnse goudgulden die hij de hertog schuldig is [zijn zoon Filips zou 200000 van de verschuldigde hoofdsom van 301928 Rijnse gulden betalen]. De rente bedraagt 5% (" auff einem kauff nemlich ye von zwentzig einen gulden zugeben"). Gegeven te Genua op 6 oktober 1496. Afschrift (transsumpt door aartsbisschop Berthold van Mainz), afhangend zegel is verloren gegaan.
74 De stadhouder, raden - waaronder Fuchsen zu Fuchsperg "verweser des marschalckampts zu Ynszpruck" en Walthern von Stadion "pflegers zu Vellemberg" - te Innsbruck, tevens stadhouder en raden van de schatkamer aldaar, schrijven keurvorst Berthold zu Mainz dat zij "ein ernstlich schreiben und bevelch" van Maximiliaan hebben ontvangen inzake de rente ("nachraitunghalbe"), waarover hertog Albrecht van Saksen veelvuldig heeft geschreven. Zij hebben de "nachraitung von artickel zu artickel untz aff sand dionisien tag (=9 okt.) nehst- vergangen weysend ubersehen". Van de 83926 goudgulden en 21 stuiver "nachschuld" (rente) over de verschuldigde hoofdsom, zal Filips 50000 gulden betalen. Van het resterende bedrag zal Maximiliaan 24000 gulden zal betalen, waarover een schuldverklaring ("schultbrieffe") moet worden opgesteld. Gegeven te Innsbruck op 27 oktober 1496. Afschrift (vidimus door Berthold van Mainz), met afhangend zegel van Berthold van Mainz.
75 Akte waarbij Gillis von Musen en zijn echtgenote jonkvrouw Katheliven van Nethenen, genaamd "van den Royeele" hun huis te Mechelen bij de St. Rombouts kerk aan hertog Albrecht van Saksen verkopen voor een bedrag van 1000 goudgulden (ter waarde van 27 st.) en nog 1000 current gulden (ter waarde van 20 stuiver). Gegeven op 18 augustus 1497. Expeditie
76 Verklaring van Andries Hoots en Adriaan van den Broek, schepenen te Mechelen, dat Gillis van Musen en zijn vrouw hun huis met plaatsen, hove, stallen en voorhuizen, grond en alle andere toebehoren "de Roose" geheten bij het St. Rombouts kerkhof gelegen tussen het Minderbroederklooster en meester Hubrecht Weelmans erf, wettelijk heeft overgedragen aan hertog Albrecht van Saksen. Gegeven op 18 augustus 1497. Expeditie op perkament, met afhangende zegels van Andries Hoots en Adriaan van den Broek.
77 Akte waarbij Rooms-Koning Maximiliaan verklaart dat hij de 50000 Rijnse gulden "redlicher gestenndiger schuld und dargelihens geld" bij Albrecht van Saksen heeft verkocht met het recht van wederkoop, voor een jaarlijks bedrag ("zinszs und guld") van 2500 goede Rijnse gulden (een 20e penning), in twee termijnen te Neurenberg te betalen, waarvoor de opbrengsten uit het graafschap Tirol als pand dienen. Gegeven te Innsbruck op 27 oktober 1496. Afschrift (transsumpt door aartskanselier Berthold van Mainz) afhangend zegel is verloren gegaan.
78 Akte van Rooms-Koning Maximiliaan I dat hij de 125928 Rijnse goudgulden, welke hij Albrecht van Saksen schuldig was, aan de hertog heeft verkocht ("rechtlich zu kawffen geben haben") voor een jaarlijks bedrag van 6296 Rijnse goudgulden en 24 kreutzer (i.c. een 20e penning ofwel 5% rente), in gelijke helften te betalen op Pasen en Michaelis. Gegeven te Lindau op 18 november 1496. Afschrift (vidimus door Berthold van Mainz), met afhangend grootzegel van aartsbisschop Berthold van Mainz.
79 Akte van Rooms-Koning Maximiliaan en aartsbisschop Berthold van Mainz, inzake de aflossing van de schulden van de Rooms- Koning en zijn zoon Filips bij hertog Albrecht van Saksen. Te Antwerpen was een schuld ("haubtschuld") van 301.928 overeengekomen. Een naberekening ("nachreyttung") ter hoogte van 83.926 goudgulden en 21 stuivers werd na onderhandelingen tussen de stadhouder en raden te Innsbruck met hertog Albrecht teruggebracht tot 74.000 gulden. Maximiliaan is van de hoofdsom en naberekening (rente) een bedrag van 125.928 (101.928 + 24.000 gulden) Rijnse gulden schuldig. De Rooms-Koning verklaart dit bedrag te betalen "mit einem aufrichtigen kauff auff allen und yeglichen unnsern erblichen lannden wo die gelegen sein, und der selbigen rennten, gullten, nutzen und aufhebung innhalt unnsers laufbriefs deshalben aufgericht." Aartshertog Filips zal van de hoofdsom 200.000 gulden Rijnse gulden betalen en 50.000 Rijnse gulden van de narekening, waarmee zijn schuld op 250.000 gul den komt. Gegeven te Lindau op 18 november 1496. Expeditie, met aanhangende grootzegels aan gekleurd koord van Maximiliaan en Berthold van Mainz. Zie verder computerbestand.
80 Verklaring van de burgemeesters, raad en meente van Hoei, Dinant etc., representerend het land tussen Samber en Maas, inzake de aflossing van de 30.000 gulden welke hertog Albrecht van Saksen in 1491 heeft betaald aan "den luydenn van oirloge". Geven te Luik ("Luydick") op 20 januari 1498. Vidimus.
81 Akte van Rooms-Koning Maximiliaan en aartshertog Filips van Oostenrijk aan de "stadt van Halen" dat haar onderzaten vanwege hun krijgsdiensten in Brabant de vijand mogen brandschatten totdat men hun soldij betaald heeft. Gegeven op 1 maart 1488. Expeditie, met aanhangend grootzegel.
82 Akte van Rooms-Koning Maximiliaan waarbij hij Albrecht van Saksen 6000 goudgulden "zu stewre seins costens und besserung seins solds" zal geven, boven de 4000 gulden die hij de hertog als zijn stadhouder reeds toegezegd had, waarmee het jaarbedrag op 10000 gulden komt. Gegeven te Mechelen op 9 oktober 1488. Expeditie op perkament, met afhangend zegel van Maximiliaan.
83 Akte van Rooms-Koning Maximiliaan, waarin hij verklaart Albrecht van Saksen als overste hoofdman ("obristen haubtman") in dienst te nemen voor een jaarlijks bedrag van 4000 Rijnse gulden "zu dienstgelt und zu stewr seiner cost", te betalen op St. Dionysii (9 oktober). De hertog mag 200 ruiters ("reysige") en 30 trekpaarden ("wagenpherde") houden, voor een vergoeding van resp. 10 en 5 Rijnse gulden per maand. Voorts krijgt hij de stad en het slot Vilvoorde in handen, met de bijbehorende opbrengsten, om daar zijn verblijf te houden. Eventuele schade zal vergoed worden. Als overste hoofdman zal hem het gebruikelijke deel van de brandschattingen toekomen. Gegeven te Mechelen op 17 oktober 1488. Expeditie, met aanhangend zegel van Maximiliaan.
84 Akte van Rooms-Koning Maximiliaan en aartshertog Filips van Oostenrijk, waarbij zij hertog Albrecht van Saksen als hun luitenant en stadhouder-generaal benoemen tijdens de afwezigheid van de Rooms-Koning in de Nederlanden. Gegeven te Antwerpen op 16 december 1488. Expeditie
85 Akte waarbij Rooms-Koning Maximiliaan verklaart dat hij zijn stadhouder-generaal [Albrecht van Saksen] met 200 ruiters ("geraysigen") en 30 wagenpaarden heeft aangenomen "fur sold und schaden". Maandelijks zal Albrecht 10 gulden voor iedere ruiter en voor iedere twee wagenpaarden ontvangen. Voorts is Ernst von Schonberg met 24 ruiters en 4 wagenpaarden aangenomen voor een dezelfde bedrag. Gegeven te Bergen op Zoom op 26 december 1489. Expeditie
86 Verklaring van Rooms-Koning Maximiliaan dat hij hertog Albrecht van Saksen "von der diennst unnd darstreckens wegen so er seiner liebe zu behaldung seiner und unnser erblichen furstenthums unnd lande getan hat" [de Hongaarse schuld] een bedrag van 37265 Rijnse gulden, 42 kreuzer en 2 pfennig schuldig is "alles nach nach laut der raitregister". Voorts dient hij 15000 Rijnse gulden als stadhouder-generaal in de Nederlanden te ontvangen, waarmee de totale schuld 52265 Rijnse gulden, 42 kreuzer en 2 pfennig bedraagt. Gegeven te Frankfurt op 15 juli 1489. Expeditie
87 Overeenkomst tussen Albrecht van Saksen, stadhouder-generaal in de Nederlanden, en de raden van Rooms-Koning Maximiliaan aldaar inzake de uitgaven van de hertog "in seiner maiestät kriegsleuften" en anderszins. Men heeft de rekening van de hertog gezien en goedgekeurd. Gegeven te Mechelen op 25 maart 1490. Origineel, met opgedrukt zegel van hertog Albrecht van Saksen. Zie verder computerbestand.
88 Akte van de leden van de Hoge Raad en de Financien in de Nederlanden, te weten: Jan Carondelet, Jan van Bergen, Cornelis van Bergen, Jan van Houthem, Jan van Eynatten, Hendrik van Bersele, waarin wordt verklaard dat men van de 40000 Andreas gulden (35000 en 5000 gulden), die men hertog Albrecht van Saksen jaarlijks in vier termijnen zou betalen ingaande op 26 september j.l., de hertog nog twee gehele termijnen (20000 gulden) schuldig is. Hiervan is onlangs door de staten van Brabant een bedag van 10000 gulden op de bede geaccordeerd, de andere 10000 gulden is nog "ombewesen". Gegeven op 1 april 1490. Expeditie, zonder zegel
89 Akte van de leden van de Hoge Raad en van de Financiën in de Nederlanden, waarin men verklaart dat hertog Albrecht van Saksen, stadhouder-generaal in de Nederlanden, "groete vlissighen aerbeyt ... tot bewaernisse ende bescermenisse der goede ende getrouwe ondersaten" heeft gedaan, toen vele steden in Brabant, Holland en Vlaanderen opstandig waren aan de Rooms- Koning. Gegeven op 1 april 1490. Expeditie, zonder zegel
90 Verdrag van de gedeputeerden van de vijf hoofdsteden in Holland, Dordrecht, Delft, Leiden, Amsterdam, Gouda enerzijds en de stad Haarlem anderzijds, dat hun geschillen over de bijdrage in de oorlog tegen Rotterdam en de heren van Montfoort, krachtens de uitspraak van de Rooms-Koning, bijgelegd worden. De stad Haarlem zal 100 ruiters op de been brengen en voor de betaling van 50 soldaten 100 Vlaamse ponden geven. Voorts zullen die van Haarlem hun gedeputeerden naar de staten van Holland sturen, tot welvaart van het land. Gegeven te Haarlem op 8 januari 1488. Afschrift
91 Akte van Rooms-Koning Maximiliaan en aartshertog Filips van Oostenrijk dat de gedeputeerden der steden in Holland en Friesland te kennen hebben gegeven hertog Albrecht van Saksen, stadhouder-generaal in de Nederlanden, een jaarlijkse lijfrente van 2000 Andries gulden te zullen geven, vanwege de schade die hij in de oorlog heeft geleden door de "burgsate" van Montfoort en diens medestanders. Onlangs heeft de hertog de stad Montfoort en Woerden tot gehoorzaamheid gebracht. Gegeven te Mechelen op 3 september 1490. Expeditie, met zegel (los) van (Maximiliaan als voogd van) Filips de Schone (met contrazegel).
92 Akte van Rooms-Koning Maximiliaan en aartshertog Filips van Oostenrijk, dat de gedeputeerden der steden in Holland en Friesland te kennen hebben gegeven hertog Albrecht van Saksen, stadhouder- generaal in de Nederlanden, een jaarlijkse lijfrente van 2000 Andries gulden te zullen geven, vanwege de schade die hij in de oorlog heeft geleden door de "burgsate" van Montfoort en diens medestanders. Onlangs heeft de hertog de stad Montfoort en Woerden tot gehoorzaamheid gebracht. Gegeven te Mechelen 3 september 1490. Expeditie, met afhangend zegel - met kontrazegel - van (Maximiliaan als voogd van) Filips de Schone.
93 Akte van de gedeputeerden der steden van Holland en Friesland op de "generale dachvairt", dat men hertog Albrecht van Saksen, stadhouder-generaal in de Nederlanden, voor de "hulpe, troist ende bystant [die hij] bewesen ende gedaen heeft" een jaarlijks lijfrente van 2000 gulden zal geven, in twee termijnen op nativitatis Marie en midvasten te Frankfurt te betalen. Gegeven te Schoonhoven op 4 september 1490. Expeditie, met afhangend zegel van de staten van Holland.
94 Akte van Rooms-Koning Maximiliaan en zijn zoon Filips, waarbij men verklaart hertog Albrecht van Saksen nog een bedrag van 100547 Andries gulden en 13½ stuiver schuldig te zijn, vanwege de oorlogen die hij als stadhouder-generaal in de Nederlanden ("landen van hairwaertsover") heeft gevoerd. Voorts is men met de hertog een verlenging van zijn ambt overeengekomen voor de duur van een jaar, waarvoor hij een bedrag van 35000 ("die somme van vive ende dertich duusent golden andries gulden") zal ontvangen. Gegeven te Lier op 26 september 1490. Origineel op perkament met afhangend zegel.
95 Akte van Rooms-Koning Maximiliaan en zijn zoon Filips, waarbij men hertog Albrecht van Saksen, "stedehouder generael in onsen landen van hairwartsover" levenslang een jaarlijkse som van 5000 Andreas gulden toezegt vanwege zijn trouwe diensten. Gegeven te Lier op 26 september 1490. Expeditie op perkament, met afhangend zegel.
96 Akte van Rooms-Koning Maximiliaan en zijn zoon aartshertog Filips van Oostenrijk waarbij zij Albrecht van Saksen, stadhouder-generaal in de Nederlanden, de volledige macht geven over de sloten en steden Vilvoorde en Jemappes (in Brabant) en Gorinchem en Woerden (in Holland), met alle opbrengsten die de kapiteins en kasteleins daarvoor gehad hebben. Dit zal duren totdat de schulden aan de hertog zijn terugbetaald. Gegeven te Neurenberg op 20 juli 1491. Expeditie, met afhangend zegel van Maximiliaan.
97 Akte van Rooms-Koning Maximilian en zijn zoon aartshertog Filips van Oostenrijk, dat men hertog Albrecht van Saksen wederom tot "gouverneur ende stadhelder generael" in de Nederlanden heeft aangesteld. Voor zijn goede diensten zal hij jaarlijks 5000 andries gulden ontvangen van "argentier" Simon Longen, voor de duur van zijn aanstelling. Dit boven de 35000 gulden die aarvoor hij "om de onderhoudenesse van zynen staete" ontvangt en 5000 als pensioen ("tot zynen pensie"). Gegeven te Neurenberg op 20 juli 1491. Expeditie, afhangend zegel is verloren gegaan.
98 Akte waarbij Rooms-Koning Maximiliaan en aartshertog Filips van Oostenrijk beloven dat ze hertog Albrecht van Saksen, stadhouder-generaal in de Nederlanden, een jaar na dato dezes alles zullen betalen dat men hem schuldig is. Indien de staten van Holland, Zeeland en Brabant de hertog voor zijn schuld niet willen "veroblegieren", worden hem terstond de sloten en steden van Vilvoorde en Jemappes (in Brabant) en Gorinchem en Woerden (in Holland) met de bijbehorende inkomsten gegeven ("gepossideert ende gebruyck te zyne"). Indien hem de schuld niet binnen twee jaar is betaald, zal hij naar eigen believen en goeddunken met de vier genoemde sloten, steden en kwartieren mogen handelen. Gegeven te Neurenberg op 20 juli 1491. Expeditie
99 Akte van Rooms-Koning Maximiliaan I, waarin hij verklaart dat de steden en kastelen te Rijsel, Sluis, Vilvoorde, Gorinchem en de blokhuizen voor de haven te Middelburg en Zierikzee - genaamd Albrechtsburg - als pand dienen voor de terugbetaling van zijn schuld bij Albrecht van Saksen. Indien de 301928 Rijnse gulden schuld niet volgens het gesloten verdrag wordt terugbetaald, zullen de genoemde plaatsen in handen van de hertog worden gesteld totdat het verschuldigde bedrag, verhoogd met de onkosten, door de hertog is ontvangen. Gegeven te Heusden ("Hosdam") op 16 februari 1495. Expeditie, met afhangend zegel van Maximiliaan I.
100 Akte waarbij de burgemeesters, schepenen, rentmeesters en raad van Brussel verklaren hertog Albrecht van Saksen, stadhouder- generaal in de Nederlanden, een bedrag van 6000 pond (ter waarde van 40 Vlaamse groten) schuldig te zijn. Hiervan zal 1000 pond direkt worden gegeven, waarna jaarlijks 2000 pond in twee termijnen op 24 juni ("sint Jansdach midsomer") en 24 december ("kersdach") betaald zal worden, totdat de schuld voldaan is. Gegeven te Brussel op 5 februari 1494. Afschrift
101 Vrijgeleide van Rooms-Koning Maximiliaan en zijn zoon Filips, voor de dienaren ("diennars ende facteurs") van hertog Albrecht van Saksen bij het innen van zijn schulden in de Nederlanden. Gegeven te Antwerpen op 18 december 1494. Expeditie, met afhangend zegel; en vidimus van Johannis Piscatoris.
102 Akte van Thomas Beukelaar, raad en rentmeester-generaal in Holland en Friesland, waarin hij belooft dat hij voor hertog Albrecht van Saksen de gehele bede van 50000 gouden keurvorsten Rijnse gulden zal innen en overhandigen, die de staten van Holland en Friesland jaarlijks in twee termijnen op 24 juni (St. Jansdag in de zomer) en 1 januari moeten betalen tot de schuld van 301928 gouden keurvorsten Rijnse gulden is afgelost. Gegeven te Mechelen op 2 februari 1495. Expeditie, aanhangend zegel van Thomas Beukelaar is verloren gegaan.
103 Akte van Thomas Beukelaar, raad en rentmeester generaal in Holland en Friesland, waarin hij belooft om hertog Albrecht van Saksen de soldij voor de soldaten op kastelen te betalen. Te weten 11 sold ("payen") te Woerden, 9 sold te Medemblik, 11 sold op Saksenburg binnen Haarlem en 5 sold te Geervliet. Elk sold gerekend op vier gouden (ter waarde van 23 st.), welk geld jaarlijks in twee termijnen op 24 juni (St. Jansdag midzomer) en 1 januari betaald zal worden. Gegeven te Mechelen op 2 februari 1495 (1494 in paasstijl). Expeditie, met aanhangend zegel van Thomas Beukelaar (gebroken).
104 Akte van Rooms-Koning Maximiliaan en zijn zoon Filips waarin hij ordonneert op welke wijze de sloten en huizen "van Worden, Genape, Vilvorden, Teleyne, casteel vander Sluys, Medenblyck, Ghervliet, onsen blochuysen van Harlem, Ziericxe ende Middelburch in Zeeland", moeten worden onderhouden, welke hij in handen van zijn stadhouder-generaal Albrecht van Saksen heeft gesteld. Gegeven te Heusden 18 februari 1494. Expeditie en afschrift (transsumpt). Zie verder computerbestand.
105 Akte van Rooms-Koning Maximiliaan dat hij naar de Nederlanden zal komen ("persoonlych met aller ernsticheit in onsen landen van daerbeneden te vuegen"), doch dat hij tot die tijd hertog Albrecht van Saksen, als stadhouder-generaal, "volcommen macht ende ghewalt" geeft. Gegeven te Worms op 14 juni 1494. Expeditie, met afhangend zegel van Maximiliaan.
106 Akte van Gillis von Valkenstein, ruwaart en baljuw van het land van Putten ("Putt"), waarin hij verklaart het huis en de stad Geervliet namens stadhouder hertog Albrecht getrouw te bewaren en voor deze open te stellen. Gegeven te Geervliet op 12 augustus 1494. Expeditie
107 Akte van Rooms-Koning Maximiliaan en aartshertog Filips, waarin zij verklaren hertog Albrecht van Saksen schadeloos te houden voor de 11000 gulden, die Nicolaas Spinnal, koopman in Genua en woonachtig te Antwerpen, aan hen heeft geleend, waarvoor de hertog zich garant heeft verklaard. Gegeven te Wenen op 21 december 1493. Expeditie, met afhangend zegel van Maximiliaan.
108 Vrijgeleide van Maximiliaan aan Albrecht van Saksen, voor de personen die te Linz "einer mercklichen sum gelts" in ontvangst zullen nemen, welke de Rooms-Koning de hertog schuldig is. Gegeven te Wenen op 20 december 1493. Expeditie, met opgedrukt zegel.
109 Akte van Rooms-Koning Maximiliaan dat hij en zijn zoon Filips een bedrag van 272757 Rijnse gulden en 9½ stuiver - de 52265 Rijnse gulden, 42 kreuzer en 2 pfennig vanwege de oorlog in Bohemen ("so er uns in Osterreich gedient und do auszgeben und gelihen hat") inbegrepen - schuldig zijn aan hertog Albrecht van Saksen. Heden heeft hij in tegenwoordigheid van zijn raden graaf Adolf en Filips van Nassau, heer Martin von Polhaim, vrijheren Veit en Michiel van Wolkenstein en de heren Von Walhaim, Von Chiernes, Von Melen, Von Mangonal, de proost van Luik, ridder Jorgen Rataller en schatmeester Simon von Hungersbach de uitgaven van hertog Albrecht van Saksen tot op 9 oktober berekend "unnd seine raittung geschlossen". Gegeven te Wenen op 18 december 1493. Expeditie op perkament met aanhangend zegel.
110 Akte van Jan van Barry waarin hij verklaart als kastelein van hertog Albrecht van Saksen het huis Medemblik getrouw te zullen bewaren met 20 soldaten ("payen"), ieder voor 4 gouden gulden (ter waarde van 23 stuivers) per maand gerekend. Gegeven op 16 december 1492. Met transfix van Thomas Beukelaar, rentmeester generaal, en Floris van Wijngaarden, griffier van Holland van dezelfde datum. Expeditie.
111 Akte van aartshertog Filips van Oostenrijk, waarin hij verklaart zich te zullen houden aan de overeenkomst ("zeker verscryvinge ende overdracht") tussen zijn vader Maximiliaan en hertog Albrecht van Saksen inzake de schulden. Gegeven te Mechelen op 24 oktober 1492. Expeditie en afschrift.
112 Akte van het stadsbestuur van Gent, waarin men hertog Albrecht van Saksen, stadhouder-generaal in de Nederlanden, belooft de na de belegering van Sluis op 29 juli 1492 gesloten vrede (de gegeven vrede- en absolutiebrief) te zullen houden. Gegeven [te Gent] op 11 augustus 1492. Expeditie
113 Akte van Rooms-Koning Maximiliaan aan hertog Albrecht van Saksen, waarbij deze gevolmachtigd wordt om de belastingen in het land van Geldern te innen. Gegeven te Innsbruck op 7 december 1491. Expeditie, met afhangend zegel van Maximiliaan.
114 Akte van Rooms-Koning Maximiliaan en aartshertog Filips, dat men niet zal voldoen aan het verzoek van stadhouder Albrecht van Saksen om de sloten en plaatsen Vilvoorde en Jemappes (gelegen in Brabant), alsmede Gorinchem en Woerden (gelegen in Holland), met kwartieren en toebehoren in zijn handen te stellen. Voor de schulden die zij bij de hertog hebben is men bereid om twee "goede" steden met toebehoren in de landen van "Herwaarts Over" (=de Nederlanden) in zijn handen te geven, waaronder Limburg, Rijsel of Rupelmonde. Gegeven te Innsbruck, op 18 november 1491. Expeditie, met afhangend zegel van Maximiliaan (gebroken).
115 Akte van Rooms-Koning Maximilaan en aartshertog Filips, waarin hij ingezetenen van de landen en heerlijkheden van "Herwaarts Over" (= de Nederlanden) meeedeelt dat hertog Albrecht van Saksen - vanwege zijn afwezigheid uit de landen op 16 december 1488 aangesteld tot gouverneur en stadhouder - het bestuur verder zal uitoefenen. Hij beveelt hen om de hertog alle "reverencie ende obediencie" te doen. Gegeven te "Potsen" op 3 november 1491. Expeditie, met afhangend zegel van Maximiliaan.
116 Johannes Copis, aartsdiaken van Henegouwen, verklaart dat hij in de tijd van zijn gevangenschap bij Aken in het vorige jaar geen vrijgeleide heeft ontvangen van hertog Albrecht van Saksen. Gegeven te Mechelen op 14 februari 1492
117 Akte van Rooms-Koning Maximiliaan en aartshertog Filips aan Albrecht van Saksen, waarin hertog Albrecht van Saksen opnieuw tot stadhouder-generaal wordt aangesteld. Tijdens zijn bezoek aan de Rooms-Koning te Neurenberg had hij verzocht om zijn ambt te mogen neerleggen en voor de gemaakte kosten te worden uitbetaald, doch Maximiliaan had om voortzetting gevraagd aangezien hij niet in staat was naar de landen van "Herwaarts Over" (= de Nederlanden) te komen. De Rooms-Koning is met Albrecht overeengekomen dat deze onder bepaalde voorwaarden het bestuur voortzet ("t'regiment ende t'gouvernement van ons Philippus ende van onsen landen ende heerlicheden van Nederwaerts over"). Voor beide partijen geldt een opzegtermijn van 3 maanden. Gegeven te "Potsen" op 3 november 1491. Expeditie, met afhangend zegel van Maximiliaan.
118 Akte van Rooms-Koning Maximiliaan en aartshertog Filips van Oostenrijk, waarbij zij hertog Albrecht van Saksen als hun luitenant en stadhouder-generaal benoemen voor de tijd van de afwezigheid uit de Nederlanden van de Rooms-Koning. Gegeven te Antwerpen op 16 december 1488. Expeditie, met afhangend zegel van Maximiliaan.
119 Akte ("commissie") waarbij Rooms-Koning Maximiliaan - met instemming van de keurvorsten, vorsten en standen van het rijk - hertog Albrecht van Saksen en diens erfgenamen en opvolgers aanstelt tot rijks gubernator en potestaat over de graven, prelaten, edelen, steden, meenten en inwoners van Oostergo, Westergo, Zevenwouden, Groninger gebieden, Dithmarschen, "Stranndtfriesen", "Wurstfriesen" en Stellingwerf. Het Rijk en aartshertog Filips behouden evenwel het recht van terugkoop ("lossing") voor een bedrag van 100000 gulden. Gegeven te Freiburg im Breisgau op 20 juli 1498. Vidimus
120 Akte (reversaal) van de ridderschap en heerschappen van Oostergo, Westergo, Zevenwouden en Stellingwerf. Men verklaart aan hertog George en Hendrik van Saksen jaarlijks een 21e penning te zullen geven over alle landrenten "von leggende gronde", te betalen in twee termijnen op Jacobi en Martini, waarvoor men van verdere schattingen, precariën en diensten onbelast zal blijven, uitgezonderd in tijden van oorlog. Voorts zal men bij de overdracht van (onroerende)goederen een 56e penning betalen. Indien de waarde van de goederen meer 200 gulden bedraagt zal dit bij de hertog of zijn regenten worden aangegeven, anders bij de grietmannen. Gegeven te Leeuwarden op 9 juli 1504. Expeditie, perkament met aanhangende zegels van: (Suick ?) Eminge, Mantgum, Hessel Foys namens Hobbo Doekesz, Doythya Sybrantsz. namens Epe Douwesz., Scheltema, Roorda. Verder handtekeningen van 158 heerschappen "die schriven kunnen".
121 Akte van Rooms-Koning Maximiliaan dat hij hertog Albrecht van Saksen, die hij samen met Paltsgraaf George van Beieren tot stadhouder en hoofdman in de oorlog tegen Karel van Gelre heeft benoemd, zal vrijkopen in geval van gevangenschap. Gegeven te Goch op 25 maart 1499. Expeditie op perkament (met een vidimus).
122 "Erklarung der Commission uber Friesland" van Rooms-Koning Maximiliaan. Akte waarbij de Rooms-Koning hertog Albrecht van Saksen benoemt tot eeuwige gubernator van het Heilige Roomse Rijk over de gebieden "Ostergew, Wesstergew, Sybenwalden, Gruninger gebiet, Dietmarschen, Stranndtfriesen, Wurstfriesen, Stellingwarff, und allen quartieren, innseln, eylenden, kreyssen und zugehorungen" en aldus het gebied van de hertog uitbreidt. Gegeven te Neuss op 27 maart 1499. Vidimus op perkament met aanhangend zegel van Johannes bisschop van Meissen.
123 Akte waarbij Rooms-Koning Maximiliaan bevestigt dat tussen aartshertog Filips van Oostenrijk en hertog Albrecht van Saksen, ter beslechting van hun geschillen over de Friese gebieden, een verdrag is gesloten waarbij zijn zoon Filips afstand doet zijn rechten voor een bedrag van 250648 Rijnse goudgulden. Gegeven te Neuss op 27 maart 1499. Expeditie op perkament, met aanhangend zegel Maximiliaan aan een gekleurd koord.
124 Akte van Rooms-Koning Maximiliaan waarin hij verklaart dat de op de rijksdag te Worms afgekondigde landvrede hertog Albrecht van Saksen niet zal beletten bij de inning van zijn schulden. Hij mag deze naar zijn wil en behoefte met behulp van de keurvorsten, vorsten en andere standen van het rijk vorderen. Daarenboven is hij niet verplicht de daarvoor uitgeschreven "gemeinen phennyng" te betalen. De hertog zal "so frey steen als er vor solchem reichsztag gewesen ist". Gegeven te Worms op 6 september 1495. Expeditie, met afhangend zegel van Maximiliaan; en afschrift (vidimus van bisschop Johannes van Meissen).
125 Akte van Rooms-Koning Maximiliaan, aartskanselier Berthold van Mainz en bisschop Wilhelm van Eystet inzake de betaling van de schulden van Maximilaan en zijn zoon Filips bij hertog Albrecht van Saksen. Op 24 juni had aartshertog Filips 10000 gulden te Antwerpen moeten betalen. De verschuldigde 14000 en 25000 gulden zijn evenmin op dezelfde datum betaald. Men verklaart dat de verschuldigde 49000 Rijnse gulden op 26 december te Woerden zullen worden betaald. Alsmede de onkosten van hertog Albrecht voor de steden en sloten, die hem volgens de overeenkomst te Heusen in handen werden gesteld. In de toekomst zullen de onkosten hiervoor maandelijks worden vergoed. Men belooft dat de andere "verschreibungen" die de hertog heeft op de oorspronkelijk gestelde datum betaald zullen worden. Gegeven te Worms op 9 september 1495. Expeditie, met afhangende zegels van Maximiliaan, Bertold van Mainz en Wilhelm van Eystet.
126 Akte van Rooms-Koning Maximiliaan en aartshertog Filips, dat men in bijzijn van de grote financiële raad ("grossen rate financien") en rekenkamer - namen van de leden worden genoemd - het bedrag heeft berekend wat men hertog Albrecht van Saksen tot op heden schuldig is. Ter aflossing van de verschuldigde 301928 Rijnse gulden, zal jaarlijks een bedrag van 50000 gulden - alsmede de ontstane schade indien men in gebreke blijft - worden betaald in twee termijnen op 24 juni en op nieuwjaar uit de bede en schattingen van Holland en Friesland. Al onderpand ("umb merer sicherheit") wordt hertog Albrecht het slot te Geervliet, Medemblik en stad en blokhuis Saksenburg van Haarlem (in Holland) en het slot Jemappes (in Brabant) overhandigd ("inn sein handen gestelt und gegonnet") als kastelein en ambtman met alle bijbehorende opbrengsten (alle felle und nutzung). De rekenkamers zijn geschreven om in het onderhoud en de reparatie te voorzien, met uitzondering van de plaatsen die de hertog w eer zal teruggeven als de afgesproken 10000 gulden zijn overhandigd. Voorts zal het jaargeld van 5000 Rijnse gulden per jaar worden betaald. De 12000 gulden die de hertog aan de Rooms-Koning moet betalen zal in het zesde jaar van het laatste termijn worden afgetrokken. Gegeven te Antwerpen 30 november 1494. Expeditie, met vijf aanhangende zegels van Maximiliaan, (Maximiliaan als voogd van) Filips de Schone, Berthold van Mainz, ? en ? En vidimus van Berthold van Mainz.
1 Bestuur van de saksische hertogen over Friesland
3. Stukken uit het sächsisches hauptstaatsarchiv te dresden
3.1. Originalurkunden (akten in origineel)
126
Akte van Rooms-Koning Maximiliaan en aartshertog Filips, dat men in bijzijn van de grote financiële raad ("grossen rate financien") en rekenkamer - namen van de leden worden genoemd - het bedrag heeft berekend wat men hertog Albrecht van Saksen tot op heden schuldig is. Ter aflossing van de verschuldigde 301928 Rijnse gulden, zal jaarlijks een bedrag van 50000 gulden - alsmede de ontstane schade indien men in gebreke blijft - worden betaald in twee termijnen op 24 juni en op nieuwjaar uit de bede en schattingen van Holland en Friesland. Al onderpand ("umb merer sicherheit") wordt hertog Albrecht het slot te Geervliet, Medemblik en stad en blokhuis Saksenburg van Haarlem (in Holland) en het slot Jemappes (in Brabant) overhandigd ("inn sein handen gestelt und gegonnet") als kastelein en ambtman met alle bijbehorende opbrengsten (alle felle und nutzung). De rekenkamers zijn geschreven om in het onderhoud en de reparatie te voorzien, met uitzondering van de plaatsen die de hertog w eer zal teruggeven als de afgesproken 10000 gulden zijn overhandigd. Voorts zal het jaargeld van 5000 Rijnse gulden per jaar worden betaald. De 12000 gulden die de hertog aan de Rooms-Koning moet betalen zal in het zesde jaar van het laatste termijn worden afgetrokken. Gegeven te Antwerpen 30 november 1494. Expeditie, met vijf aanhangende zegels van Maximiliaan, (Maximiliaan als voogd van) Filips de Schone, Berthold van Mainz, ? en ? En vidimus van Berthold van Mainz.
NB:
Vpl: Original Urkunde nr. 9072. Opm: De vidimus heeft als oud nummer: nr. 67.
Organisatie: Tresoar (Frysk Histoarysk en Letterkundich Sintrum)
laatste wijziging 15-02-2002
127 "Väterliche Ordnung", akte waarbij hertog Albrecht van Saksen de erfopvolging door zijn zonen George en Hendrik regelt. De laatste zou erfelijk gubernator van de Friese landen worden. Gegeven te Maastricht, 18 maart 1499. Expeditie in perkamenten cahier met grootzegels van Albrecht, George en Hendrik.
128 Akte waarbij hertog George van Saksen zijn rechten als gubernator van Friesland en de eigendom van Het Bildt verkoopt aan Karel van Habsburg. Gegeven te Middelburg, 19 mei 1515
3.2. Copiale (kopieboeken)
3.3. Geheimes Archiv
4. Stukken uit de sächsische landesbibliothek te dresden
5. Stukken uit het haus-, hof und staatsarchiv te wenen
6. Bijlagen
7. Supplement op de inventaris van de collectie microfiches van stukken
laatste wijziging 15-02-2002
2.461 beschreven archiefstukken

Kenmerken

Omvang:
263 Microfilm, fiches en jackets
Categorie:
  • Zonder categorie
Archiefvormer(s):
 
Archiefvormer Hertogen van Saksen
laatste wijziging 15-02-2002
2.461 beschreven archiefstukken
 
 
 
Een product van:

Huygens ING De Ree